Mới vào giảng đường, các tân sinh viên thường bị "sốc" trước cách học mới, không phải trả bài, không điểm danh. Xin mách bạn một số kinh nghiệm. Chỉ sau một nǎm vào đại học, bạn bè thời phổ thông không còn nhận ra T nữa. Anh chàng học giỏi nhất lớp ngày xưa, nay gầy còm, mặt phờ phạc, mắt trũng sâu vì thiếu ngủ. Ai hỏi đến, T cũng nhǎn nhó: Học ở đại học khó quá, không giống như ở phổ thông. Mình học mãi mà vẫn không hết bài. Vậy mà thi lại vẫn là điệp khúc triền miên.
Chẳng riêng T, rất nhiều tân sinh viên chân ướt chân ráo vào đại học cũng mang nỗi niềm tương tự. Nào là chép bài không kịp vì thầy giảng nhanh quá, nào là "bị bắt" thảo luận, thuyết trình...
Bao nhiêu nǎm rồi... còn mãi đi thi
Tiết học đầu tiên của bất kỳ môn nào, thầy cô cũng liệt kê ra một danh sách dài dằng dặc sách tham khảo, kèm theo lời dặn dò đã trở thành kinh điển: "Những gì tôi trình bày trên lớp chỉ mang tính chung nhất, sơ lược nhất. Các em phải tự tìm hiểu thêm". Đôi khi, trước một bài mới, thầy cô buông ra một câu chắc gọn nghe cứ như phán quyết của toà án: "phần này các em về nhà tự nghiên cứu lấy. Có gì không hiểu thì hỏi lại sau". Sinh viên nhìn nhau, lè lưỡi và ... cười. Đặc biệt, sinh viên các ngành khoa học xã hội cứ rớt "lộp độp" vì kiểu đề thi "cho phép sử dụng tài liệu".
Trong khi giới sinh viên vẫn thường truyền miệng nhau câu nói gần như chân lý :"Không thi lại phi thành đại học", thì giảng viên lại than phiền :"sinh viên mà như học sinh cấp bốn". Phải chǎng "lận đận" trường thi, lỗi chỉ do sinh viên?
Đại học không phải là "học đại", học thuộc lòng
Một thầy giáo chuyên toán ở trường đại học Quốc gia Hà Nội, đã từng đưa nhiều đoàn học sinh Việt Nam đi thi quốc tế, có lần lên tiếng báo động:"Học sinh Việt Nam đi thi quốc tế đạt giải cao rất nhiều nhưng sau đó, rất ít người trở thành nhà khoa học, có những công trình nghiên cứu hay phát minh sáng chế".
Nǎm 1996, một cuộc điều tra xã hội học tại trường đại học KHXH&NV (TP. HCM) đã cho kết quả:"Sinh viên Việt Nam học rất chǎm, nhưng chỉ học để nhớ chứ không phải học để làm việc. Nguyên nhân do cách thức giáo dục chưa phù hợp". Vì sao? ở các nước phương Tây, từ nhỏ, học sinh đã được rèn luyện ý thức chủ động và tự giác trong việc học. Trường học luôn đề cao tinh thần độc lập, sáng tạo. Còn ở ta, ngay từ cấp tiểu học, học sinh đã được khuyến khích học thuộc lòng công thức, gọi nôm na là "học vẹt'. Kiểu học này xuất phát từ cách dạy phổ biến: thầy đọc, trò chép từng câu rồi học thuộc. Câu hỏi thường gặp là:"Các em thuộc bài chưa?". Nhưng lên đại học, thầy cô lại hỏi:"Các em hiểu chưa?". Phải thay đổi cách học thế nào để đại học không phải là "học đại"?
Học thì dễ, phương pháp học mới khó.
Bước vào cổng trường đại học, sinh viên nào cũng mang theo ước mơ về nghề nghiệp tương lai. Như vậy, học không chỉ để trả bài, để qua các kỳ thi. Quan trọng hơn cả, học để sau này ra đời làm việc.
Bạn đừng tưởng cách hay nhất là cắm đầu cắm cổ học mọi lúc mọi nơi. Hà Thanh Vân, tốt nghiệp thủ khoa Ngữ Vǎn - Báo chí trường KHXH&NV khoá 1991-1995, cho rằng: "Thời gian nhiều hay ít không quan trọng, cần nhất là có phương pháp phù hợp với nǎng lực của mình". Vì thế, tuy quỹ thời gian cho việc học không nhiều, nhưng Vân luôn đứng đầu lớp. Bí quyết của Vân thật đơn giản: Phải bắt mình động não, tự đặt vấn đề bằng nhiều câu hỏi, và tìm cách trả lời những câu hỏi khó. Mặt khác, chị không bị áp lực phải đạt điểm cao, nên chỉ học lúc đầu óc thoải mái và khi học thực sự còn là niềm say mê.
Những gợi ý về một phương pháp học
Mỗi người có một kiểu tư duy, khả nǎng nhận thức vấn đề khác nhau. Bạn phải tự khám phá mình để tìm một phương pháp học hiệu quả nhất. Sau đây là một số kinh nghiệm:
* Đừng xem nhẹ các giờ học thực nghiệm, thảo luận, thuyết trình, dù bạn sẽ mất nhiều thời gian, công sức. Đó là bước đầu giúp ta quen dần những vấn đề thực tế, Yến, sinh viên trường Y, cho biết:"Lần đầu thực hành trên xác người thật, về nhà không nuốt nổi cơm. Nhưng cứ nghĩ sau này thành bác sĩ, phải tiếp xúc với bệnh nhân thật, thế là lại cố gắng....". Bạn thử tưởng tượng xem, nếu ngành Y chỉ "học chay", không thực hành nhiều thì e rằng các sinh viên Y, trước khi trở thành bác sĩ thực sự, hẳn sẽ làm nhiều bệnh nhân phải "oan mạng"
* Hãy trở thành con mọt sách", là câu nói được ghi ở đầu cuốn sách giáo trình của Nam Tiến, khoa Đông phương học. Nên đọc nhiều sách, tìm những quyển mới nhất để tiếp cận những kiến thức hiện đại, vì giáo trình ở trường thường cũ, có khi đã lạc hậu.
* Hãy từ bỏ thói quen học bài sau khi nghe giảng. Thay vào đó, hãy đọc bài trước khi đến lớp. Lắng nghe không đồng nghĩa với thụ động. Mạnh dạn nêu thắc mắc là cách giúp bạn thẩm thấu vấn đề sâu hơn mà không mất hàng giờ ôm giáo trình ê a. đây là cách phát huy tối đa khả nǎng tư duy độc lập và óc chủ động sáng tạo.
* Đừng để "nước đến chân mới nhảy", nếu lỡ nước lên cao, không kịp nhảy thì 99% là bạn chết đuối trong bể kiến thức. Nhưng cũng đừng cố gắng tǎng thời gian học bằng cách bớt thời gian ngủ. Cầu viện đến những vị cứu tinh như trà hay cà phê trước mỗi kỳ thi chỉ là giải pháp tình thế. "Mưa dầm thấm lâu", hãy học hàng ngày, dù chẳng có thầy co trả bài bạn bạn mỗi ngày.
Có thể phương pháp của mỗi người không giống nhau, nhưng một điều mà bất kỳ sinh viên nào cũng buộc phải có: say mê, khao khát tìm hiểu. Bạn đừng quên, học hôm nay để làm việc cho ngày mai.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét